فشار خون و بیماری آلزایمر
فشار خون بالاو خطر ابتلا به اختلال حافظه . تحقیقات و مطالعات نشان داده اند که فشار خون بالا در میانسالی عاملی کلیدی است که میتواند خطر ابتلا به دمانس (اختلال شناختی و افت حافظه) به ویژه دمانس عروقی را در آینده افزایش دهد.
این یافته ها نشانگر آنست که می توان خطر ابتلا به دمانس را با یک رویکرد سلامتی در طول زندگی کاهش داد.
فشار خون چیست؟
مقدار فشار وارد شده به شریان ها (عروق خون رسان به اندام های اصلی) که در سراسر بدن توسط قلب جریان میابد را فشار خون می نامند.فشار خون توسط پزشک یا توسط خود شخص با دستگاه فشار خون اندازه گیری میشود.فشار خون را با دو عدد بیان می کنند .اولین عدد نشان دهنده فشار سیستولیک (اندازه گیری فشار در شریان ها در هر ضربان قلب)است. دومین عدد فشار دیاستولیک (اندازه گیری فشار باقی مانده زمانی که قلب بین دو ضربه در حال استراحت است) میباشد. فشار خون طبیعی120 روی 80 (8/12) میلیمتر جیوه است.
فشار خون بالا وقتی تشخیص داده میشود که فشار خون فرد بطور مداوم ۱۴۰روی 90 (9/14) باشد. این بیماری بسیار جدی است وسبب حمله قلبی و سکته میشود. تخمین زده میشود، تا سال 2050 در سراسر جهان،برای 1.56 میلیارد نفر فشار خون بالا تشخیص داده خواهد شد.
عوامل خطر شناخته شده برای فشار خون بالا عبارتند از : نداشتن فعالیت ورزشی، اضافه وزن یا چاقی مفرط، تغذیه ناسالم شامل مواد غذایی شور، مصرف بیش از حد الکل،نوشیدن مقدار زیادی کافیین،کشیدن سیگار،سابقه خانوادگی فشار خون بالا،استفاده از داروهای استرویید و بیماری های کلیوی.
تحقیقات درباره فشار خون بالا و دمانس چه می گویند؟
با استناد به گزارش سال ۲۰۱۴ انجمن جهانی آلزایمر، مطالعات متعدد بر روی گروه های مختلف سنی15 تا 40سال نشان داده افرادمیانسال(40 تا 64 سال) که دارای فشار خون بالا هستند بیشتر احتمال دارد تا درآینده به دمانس عروقی مبتلا شوند .دمانس عروقی دومین نوع شایع دمانس پس از بیماری آلزایمر است.دمانس عروقی وقتی ایجاد می شود که جریان خون به مغز کاهش می یابد و سبب کمبود اکسیژن و مواد مغذی موردنیازسلول های مغزمی گردد.در حال حاضر، ارتباط بین فشار خون بالا و بیماری آلزایمر نامشخص است و مطالعات بیشتری نیاز است، که ارتباط سبک زندگی افراد که خود انتخاب میکنند و در نتیجه وضعیت سلامت آنان در مسیر زندگی و احتمال بروز بیماری آلزایمررا مورد بررسی قرار دهد.
چگونه فشار خونبالاعملکرد مغز را تحت تاثیر قرار میدهد؟
فشار خون بالا باعث مقدار زیادی فشار بر روی شریان ها در طول زمان میشود و این مساله به نوبه خود دیواره شریان هارا ضخیمتر، سفت ترو باریک تر می نماید،که تصلب شراین نامیده میشود.چربی های موجود در خون نیز به تنگ شدن عروق کمک میکنند. تنگی عروق که در مغز رخ میدهد باعث کمبود مواد مغذی ضروری و اکسیژن میشود که به سلول های مغزی آسیب میرساند و از عملکرد صحیح آن جلوگیری میکند.
فشار خون بالا عامل خطر اصلی برای سکته مغزی است. شایع ترین علت سکته مغزی انسداد شریان در مغز (سکته ایسکمیک) است و50% از آنها به دلیل سفت شدن شریان ها اتفاق می افتد یک علت مهم دیگر سکته مغزی پارگی سرخرگ در مغز است ، که به نام خونریزی مغزی شناخته شده است.هر دو نوع سکته مغزی باعث مرگ سلول های مغز میشود که میتواند به دمانس بعد از سکته مغزی منجر شود.
باریک شدن رگ های خونی به خصوص رگ های عمقی مغز همیشه ایجاد سکته آشکار نمیکند. این رگ های خونی بسیار کوچک عمقی،میتوانند مسدود شوند یاریز ریز ایجادخونریزی نمایند. .ممکن است فرد هیچ تغییری احساس نکند، اماتجمع تدریجی این تغییرات که در طول سال ها اتفاق افتاده را می توان دراسکن مغز مشاهده نمود، که بیماری عروق کوچک نامیده میشود و عامل مهمی در بوجود آمدن دمانس عروقی بشمار می آید.
چگونه میتوانم فشار خونم را کنترل کنم؟
اولین قدم این است که اندازه فشاره خون را بدانیدبا مراجعه به پزشک ویا مراجعه به درمانگاه های محلی و خانه های بهداشت میتوانید فشار خون خود را بررسی کنید . توصیه میشود از سن 30 تا 50 سالگی هر5 سال، 50 تا 60 سالگی هر 2 تا 3 سال و از 60 سال به بالا هر یکسال، فشار خون بررسی شود.
اگر فشار خونتان بیش از حد بالاست راهکارهای زیر را دنبال کنید:
- تغییر سبک زندگی
- کاهش وزن،
- ورزش منظم،
- تغذیه سالم و کم نمک،
- کاهش مقدار مصرفی کافئین و الکل
- ترک سیگار
- استفاده از دارو های فشار خون که پزشک آنرا تجویز می نماید. این دارو ها موثر و بی خطر هستند. ولی باید دانست که مصرف آنها جهت پیشگیری از ابتلا به دمانس عروقی ثابت نشده و توصیه هم نمی شود.
چنانچه فشار خون بالا دارید قبل از اقدام به هر تغییر در شیوه زندگی و یا مصرف داروی جدید با پزشک خود مشورت کنید، تا پزشک با ارائه راهکاربروضعیت حال شما نظارت داشته باشد.
پیام کلیدی که از تحقیقات طولی تا به حال به دست آمده نشان میدهد که فشار خون بالا هیچ علامتی ندارد پس باید آگاه بود و سطح آنرا کنترل نمود.
رویکرد حفظ سلامتی در طول مسیر زندگی بسیار پر اهمیت است . پائین نگهداشتن سطح فشار خون فعالیت های ورزش، تغذیه سالم ، ترک سیگار و الکل می توانند خطر ابتلا دمانس را کاهش دهند.
تهیه شده در واحد آموزش و پژوهش