در مواردی زیاده روی و مصرف طولانی مدت الکل منجر به بروز نوعی از دمانس شبیه بیماری آلزایمر می گردد.
علائم دمانس مرتبط با الکل:
- این سندرم شروع ناگهانی دارد.
- پس از یک آشفتگی حاد بوجود می آید .
- فرد نمی تواند هیچ چیز جدیدی را بخاطر بسپارد درحالیکه خاطرات گذشته دست نخورده باقی می ماند.
- سایر علائم دمانس (مانند اختلال در تکلم و تفکر وتغییر شخصیت) در سندرم کورساکوف وجود ندارد.
- بنظر می رسد که این سندرم در اثر کمبود ویتامین “تیامین” بوجود می آید.
- اسکن مغزی این افراد آسیب را در قسمت خاصی از مغز نشان می دهد.
سندرم کورساکوف چیست؟
سندرم کورساکوف یک اختلال مغزی است که بروز آن معمولا با مصرف زیاد و طولانی مدت الکل مرتبط است که آن را تحت عنوان روان پریشی کورساکوف و یا سندرم یا زدودگی الکل (از دست دادن حافظه) هم می نامند. البته در موارد نادری علت این سندرم الکل نیست. هر چند که سندرم کورساکوف به معنای واقعی کلمه دمانس نیست، افراد مبتلا به آن دچار فقدان حافظه ی کوتاه مدت می شوند.
سندرم کورساکوف به چه علت بروز می کند؟
سندرم کورساکوف به علت کمبود تیامین (ویتامین ب1) به وجود می آید و مغز و سیستم عصبی را درگیر می کند. کمبود تیامین اغلب در افرادی که میزان زیادی الکل مصرف می کنند دیده می شود و علت آن این است که:
- بسیاری از افراد الکلی عادات غذایی بدی دارند. تغذیه آنها نامناسب است و شامل ویتامین های ضروری بدن نمی شود.
- الکل می تواند دیواره ی معده را ملتهب کند و این مساله مانع از جذب ویتامین های ضروری به بدن می شود.
- سندرم کورساکوف ممکن است در شرایط دیگری مثل وجود سوء تغذیه ی شدید هم بروز کند.
سندرم کورساکوف چطور بروز می کند؟
ابتلا به این سندرم تدریجی است. آسیب مغزی در نواحی کوچک اما مهم در بخش میانی مغز روی می دهد، که نتیجه ی آن ضعف شدید حافظه ی کوتاه مدت است. ممکن است در این سندرم بسیاری از توانایی های دیگر مغز سالم بمانند.
علائم سندرم کورساکوف چیست؟
مهمترین علامت آن ضعف حافظه است به ویژه در به یاد آوردن رویدادهایی که بعد از ابتلا به این سندرم اتفاق افتاده اند. البته گاهی اوقات، بر خاطرات گذشته های خیلی دور نیز ممکن است تاثیر بگذارد. علائم دیگر شامل:
- مشکل داشتن در آموختن اطلاعات یا مهارت های جدید
- تغییر شخصیت تا حدی که ممکن است یا دچار بی تفاوتی شود (بی خیالی و نداشتن واکنش های احساسی) و یا دچار پرگویی و رفتارهای تکراری گردد.
- نداشتن شناخت و درک از شرایط خود؛ تا حدی که حتی فردی با مشکلات پیشرفته نیز ممکن است بر این باور باشد که حافظه اش بدون مشکل است.
- افسانه بافی؛ فرد ضعف حافظه خود را با روایت هایی که از خود می سازد جبران می نماید. مثلا، بیماری که هفته ها در بیمارستان بستری بوده است ممکن است بگونه ای درباره ی ملاقاتی که با دوستی در جای دیگر داشته است با شما صحبت کند بطوریکه کاملا متقاعد شوید این ملاقات واقعی بوده است. این رفتار در مراحل اولیه ی بیماری شایعتر است.
سندرم کورساکوف چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص سندرم کورساکوف حداقل باید چهار تا پنج هفته از قطع مصرف الکل گذشته باشد، تا علائم حاد قطع الکل فروکش کند. سپس تست های روانشناسی برای حافظه و توانایی های دیگر انجام می پذیرد تا معلوم شود آیا فرد سندرم کورساکوف دارد یا مبتلا به بیماری دیگری است.
همچنین افراد الکلی تحت نظر قرار می گیرند تا مشخص شود آیا با قطع الکل وضعیتشان بهبود می یابد یا نه. اگر وضعیتشان تغییری نکرد ممکن است نوعی دمانس تشخیص داده شود مثل بیماری آلزایمر و یا ممکن است هم به سندرم کورساکوف و هم به دمانس دچار شده باشند.
چه کسانی مبتلا به این سندرم می شوند؟
معمولا بیشتر مردانی که سنشان بین 45 تا 65 است و سابقه ی طولانی در افراط در مصرف الکل دارند در معرض ابتلا به این سندرم هستند، هر چند که امکان ابتلا به این سندرم در افراد که سنشان بالاتر یا پایین تر از این محدوده ی سنی نیز هست دیده می شود.
زنان نیز ممکن است مبتلا شوند، از آنجائی که معلوم شده است زنان در مقایسه با مردان نسبت به تاثیرات الکل آسیب پذیرترند، معمولا در سنی پایین تر از سن ابتلای مردان مبتلا می شوند. همچنین نشان داده شده است ابتلا به سندرم کورساکوف ممکن است در مردان حدود بیست سال طول بکشد در حالی که این دوره ی زمانی برای زنان تقریبا نصف می شود.
هنوز کاملا مشخص نشده است که چرا از بین معتادین به الکل برخی به سندرم کورساکوف مبتلا می شوند و برخی دیگر نمی شوند؛ ممکن است این امر مربوط به رژیم غذایی آنها باشد.
سندرم کورساکوف چگونه درمان می شود؟
پیشرفت این بیماری کاملا می تواند متوقف شود اگر فرد مبتلا به آن:
- مصرف الکل کاملا را قطع کند.
- رژیم غذایی سالمی اتخاذ و مکمل های ویتامین مصرف کند.
از آنجائی که هنوز مشخص نیست آیا تیامین اضافی به بهبود یافتن افرادی که تازه دچار آسیب مغزی شده اند کمک می کند یا نه اما ممکن است در جلوگیری از آسیب بیشتر این بیماری موثر باشد.
پیش آگهی این سندرم چیست؟
معمولا روند بهبودی فرد مبتلا می تواند تا دو سال طول بکشد. برآورد شده است که یک چهارم از افراد مبتلا کاملا بهبود می یابند، حدود نیمی از مبتلایان بهبودی نسبی دارند و برای انجام امور زندگی شان نیاز به کمک و حامی دارند، یک چهارم باقی مانده بهبود نمی یابند و ممکن است به مراقبتهای طولانی مدت نیاز داشته باشند. اگر فرد به مصرف بیش از حد الکل ادامه دهد و تغذیه ی نامناسبی هم داشته باشد، سندرم کورساکوف احتمالا پیشرفت خواهد کرد.
بیماری های دیگری که از مصرف بیش از حد الکل ناشی می شود:
- الکل می تواند به سیستم عصبی در کورتکس مغز آسیب برساند و همین امر نیز می تواند بر بسیاری از مهارتها و توانایی های فرد تاثیر گذارد، گاهی اوقات از آن تحت عنوان “دمانس مرتبط با الکل” یاد می شود. درصورت قطع کامل مصرف الکل از روند تخریب جلوگیری شده و اغلب بهبودی نسبی با گذشت زمان حاصل می گردد. در حال حاضر، تحقیقات زیادی درباره ی دمانس مرتبط با الکل و این که چطور ممکن است با سندرم کورساکوف تلاقی کند در دست انجام است.
- در اثر مصرف الکل ممکن است بیماری های جسمی مثل آسیب به کبد یا اعصاب دست و پا ایجاد شود.
- افراد معتاد به الکل آسیبهای مغزی ناشی از تصادف، نزاع یا حمله های صرع را بیشتر تجربه می کنند.
مبتلایان به سندرم کورساکوف اغلب سبک زندگی ناسالمی دارند که خطر ابتلاء به مشکلات عروقی و دمانس عروقی را بیشتر می کند.