اصول مراقبت از فرد مبتلا به بیماری آلزایمر

به سلامتي خود اهميت دهيد:

سلامتي شما نه تنها پايه و اساس تمام زندگي شماست بلكه براي يك مراقبت مؤثر نيز بسيار لازم و ضروري است. پس ضروری است که راه هایی را برای مراقبت از خود بیابید تا دچار خستگی روانی و جسمانی نگردید. راهکارهای زیر در این زمینه کمک کننده است:

• کمک گرفتن از روانپزشک و روانشناس: نسبت به نشانه های بيماري حساس بوده، سريعاً به پزشك مراجعه كنيد و خود را تحت مداوا قرار دهيد.
• تغذيه سالم بخش مهمي از سلامتي ‌است پس غذاي كافي، سالم، تازه و به موقع بخوريد.
• خواب كافي، به موقع و توام با آرامش ضامن سلامتي است.
• تحرك، نرمش يا ورزش را نيز حتماً در برنامه روزانه خود قرار دهيد.

برای تداوم سازگاری با این مسئله شما باید به میزان کافی استراحت نمایید و گاهی از فرد مبتلا دور شوید.

• هنگامی که شما تحریک پذیر، پرتنش، یا عجول می شوید ممکن است فرد مبتلا متوجه احساسات شما گردد. ممکن است مضطرب یا تحریک پذیر شده، آهسته تر حرکت کند یا شروع به انجام رفتارهای آزار دهنده نماید. یا زمانی که شما استراحت بیشتری کرده اید و احساس بهتری دارید وی نیز ممکن است رفتارهایش را بهتر کنترل کرده و احساس بهتری نیز داشته باشد.
• برای اعضاء خانواده غیر طبیعی نیست که در مراقبت از فرد مبتلا احساس تنهایی نمایند. دوستان ممکن است شما را تنها بگذارند. ممکن است به نظر غیر ممکن باشد که از منزل بیرون بیایید و همچنین هنگامی که احساس می کنید با مشکلاتتان تنها هستید، احساس غمگینی و اندوهتان ممکن است به نظر دردناک تر برسد.
• به همین دلائل شما «باید» از خود مراقبت نمایید. باید به میزان کافی استراحت کنید، به طور منظم برای مدتی از فرد مبتلا دور شوید و از صرف وقت با دوستان لذت برید، مشکلاتتان را با آنان در میان بگذارید و با یکدیگر بخندید. ممکن است دریابید که برای مقابله با ناامیدی ها به کمک دیگران نیاز دارید. ممکن است تصمیم بگیرید که جهت تبادل افکار و نگرانی ها، یافتن دوستان جدید و حمایت از منابع بهتر برای فرد مبتلا، به خانواده های دیگر بپیوندید.
• زمانی را برای بیرون رفتن در نظر گیرید. برای شما کاملا ضروری است که به طور منظم از فرد مبتلا و مراقبت 24 ساعته دور شوید. شما باید زمانی را برای استراحت و انجام « کارهای خودتان» در نظر گیرید. این ممکن است بدان معنی باشد که بدون مزاحمت حتی به تماشای تلویزیون بپردازید یا یک خواب راحت در شب داشته باشید. گاهی به تعطیلات بروید. بسیار مهم است که از دیگران کمک بگیرید، با آنها صحبت کنید و مشکلاتتان را در میان بگذارید. گاهی می توانید فرد مبتلا را به مرکز توانبخشی و مراقبت روزانه بسپارید یا از یک همسایه یا دوست نزدیک بخواهید از وی مراقبت کند.
• ممکن است شما از طرز مراقبت آنان به طور کامل رضایت نداشته باشید. یا فرد مبتلا از این تغییرات ناخشنود بوده یا اعضاء دیگر خانواده از درخواست کمک شما ناراضی باشند. اما با این حال در گرفتن کمک از دیگران اصرار ورزید. اگر می خواهید مراقب خوبی برای فرد مبتلا باشید باید از خود مراقبت نمایید. در نظر گرفتن زمانی بیرون از منزل و دور از فرد مبتلا یکی از مهم ترین روش ها برای دستیابی به این هدف می باشد.
• به خود جایزه و پاداش دهید: “تشویق خود” راه دیگری برای کمک به خودتان است. به طور مثال برای خود جایزه بخرید: مجله یا یک لباس جدید. به موسیقی دلخواهتان گوش دهید. بیرون بروید و غروب آفتاب را ببینید، غذای مورد علاقه تان را از رستوران سفارش دهید.
• دوستان اغلب به طور حیرت آوری آرامش بخش، حمایت کننده و موثرند. حمایت دوستان صمیمی و خوب شما را در سخت ترین مواقع حفظ می کند. به یاد داشته باشید که ادامه ارتباط با دوستان و داشتن تماس های اجتماعی برای شما بسیار مهم است. گاهی اوقات دوستان و همسایگان به دلیل اینکه فرد مبتلا ظاهرا سالم به نظر می آید نمی توانند بپذیرند که وی مبتلا به بیماری آلزایمر است.

گاهی نیز افراد از رویارویی با فرد مبتلا به دمانس (اختلال شناخت و حافظه)، دوری می کنند. بعضی از افراد نیز نمی دانند چگونه با این افراد رفتار نمایند. شاید نیاز باشد که در مورد تغییراتی که این بیماری در فرد ایجاد می کند (و او دیوانه یا روانی نبوده یا بیماری مسری نیست) با آنان صحبت نمایید. مهم است به آنان توضیح دهید که او ممکن است دیگر توانایی به یاد آوردن نام آنان را نداشته باشد.

•  از انزوا بپرهیزید. اگر احساس می کنید که منزوی شده اید چه اقداماتی می توانید انجام دهید؟ هنگامی که احساس خستگی و ناامیدی می نمایید یافتن دوستان جدید نیازمند تلاش و انرژی بوده اما بسیار مهم است. می توانید برای این کار با انجمن آلزایمر ایران تماس گرفته و در گروه های حمایت کننده شرکت نمایید و با خانواده هایی که با آنان درد مشترک دارید آشنا شوید. یا شبکه ای را در مسجد محل ایجاد کنید. دوستی ها و ارتباطات در مسجد می تواند تداوم داشته باشد و شما با منابع حمایتی گسترده تری دست یابید.

می توانید با دوستان جدید به طور گروهی در یک فعالیت سرگرم کننده یا در جلسات گفتمان شرکت نمایید. ما می دانیم که یافتن زمان یا انرژی برای انجام فعالیت هایی که به مراقبت از فرد مبتلا، ارتباطی ندارد دشوار است، اما باید این ارتباطات را حفظ نمایید.

علائم هشدار دهنده خستگی ناشی از مراقبت را بشناسید. این سوالات را از خود بپرسید:

• آیا آنقدر احساس غمگینی و افسردگی می نمایم که نمی توانم آنطور که باید عملکرد مناسبی داشته باشم؟
• آیا اغلب شب ها به دلیل نگرانی از خواب بیدار می شوم؟
• آیا در حال کاهش وزن هستم؟
• آیا اکثر اوقات احساس آشفتگی دارم؟
• آیا به طور شدیدی احساس انزوا و تنهایی می کنم؟ با وجود آنکه احساس افسردگی و نا امیدی در مراقبان شایع و طبیعی است، اما در صورتی که شما اغلب شب ها با نگرانی از خواب برمی خیزید یا دچار کاهش وزن شده اید یا معمولا احساس انزوا و تنهایی و آشفتگی می نمایید، احتمالا برای کنترل احساساتتان نیازمند کمک هستید.
• آیا از دارو استفاده می نمایم؟ داروهای آرام بخش و خواب آور باید تحت نظارت دقیق پزشک وتنها برای مدت زمان کوتاه مصرف شوند.
• آیا خیلی زیاد جیغ و فریاد می کنم؟ آیا اغلب هنگام مراقبت از فرد مبتلا کنترلم را از دست می دهم و عصبانی می شوم؟ آیا او را می زنم؟ آیا از شلوغی مردم، دوستان و اقوام بیقرار و تحریک پذیر می شوم؟چه میزان جیغ و فریاد غیر طبیعی است؟ احتمالا خود بهتر می دانید که قبلا اخلاقتان چگونه بوده است.
• عصبانیت و یاس هنگام مراقبت از فرد مبتلا طبیعی است. به هر حال اگر این عصبانیت بر بسیاری از ارتباطاتتان تاثیر بگذارد یا بر فرد مبتلا سرازیر شود، بهتر است که به دنبال راه هایی برای کنترل آن باشید تا منجر به دور شدن افراد از شما نشود و رفتار فرد مبتلا نیز وخیم تر نگردد.
• آیا در مورد خودکشی فکر می کنم؟ بهتر است حتما با یک مشاور روانشناس در این زمینه مشورت نمایید.
• آیا احساس می کنم که موقعیت ازکنترلم خارج شده یا در پایان راهم؟ آیا در جسمم احساس تنش می نمایم؟ آیا اغلب احساس ترس و وحشت می نمایم؟

اگر پاسختان به برخی از این سوالات مثبت است، بدانید که بار و فشار مسئولیت زیادی بر دوش شماست و باید به فکر چاره باشید.

مشاوره:

هنگامی که احساس می نمایید که نمی توانید زمان بیشتری برای رسیدگی به خود در نظر گیرید و در مشکلاتتان غرق شده اید می توانید با یک فرد کارشناس و آموزش دیده مشکلاتتان را درمیان بگذارید. از آنجا که او درگیر مشکلات شما نیست می تواند راه های عملی و کاربردیی را پیشنهاد نماید که شما خود تابحال به آن ها فکر نکرده اید. در عین حال می دانید هر زمان که دوباره احساس ناامیدی کردید می توانید به وی مراجعه کنید.

ممکن است که خانواده و دوستان نیز به شما کمک نمایند اما اگر آن ها هم خیلی درگیر این مشکلات باشند ممکن است نتوانند مسائل را به طور عینی بنگرند. گاهی اوقات مشاوره کمکی بزرگ برای خانواده هایی است که درگیر مراقبت از یک فرد مبتلا به دمانس(اختلال شناخت و حافظه) هستند. چنین کمکی ممکن است از طرف گروه های حمایت کننده، یک مددکار اجتماعی، یک پرستار، یک روانشناس یا یک پزشک باشد.