بی اختیاری ادرار ممکن است در اثر تراوش کم یا تراوش بعد از ادرار یا از بین رفتن کامل کنترل ادرار باشد.

انواع مختلفی از بی اختیاری ادرار وجود دارد. احتمالا شایع ترین آن در افراد مبتلا به دمانس، مثانه پر کار است، که احساس نیاز ناگهانی و شدید برای رفتن به توالت و تکرر ادرار را ایجاد می کند.

زنان در معرض خطر نوع خاصی از بی اختیاری ادرار قرار دارند. این نوع از بی اختیاری شرایطی است که سرفه و عطسه یا خنده باعث تراوش جزئی ادرار می شود.

چرا فرد دچار بی اختیاری می شود؟

بی اختیاری در سالمندان

به طور کلی سالمندان بیشتر در معرض خطر بی اختیاری هستند. در بعضی موارد بی اختیاری علت پزشکی دارد و قابل درمان است مانند:

  • عفونت مجاری ادراری (UTI ) – هنگامی که باکتریها به مجرای ادراری وارد می شوند و مثانه یا کلیه را آلوده میکنند. علائم میتواند شامل اضطراب ناگهانی برای دفع ادرار ، درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تب و بی اختیاری ادرار باشد. عفونت ادراری معمولا با مصرف یک دوره آنتی بیوتیک بعد از مشخص شدن با کشت ادرار، قابل درمان است.
  • یبوست- فرد شرایط ناراحتی را تجربه می کند زیرا هم تخلیه مثانه و هم ماندن در آن وضعیت دشوار است. به دلیل جدا شدن مایع از مدفوع خشک و فشرده ، بی اختیاری مدفوع حادث میشود و بسیار رایج است .
  • مشکل غده پروستات- این وضعیت مردان را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است قابل درمان باشد.
  • عوارض جانبی داروها- پزشک معالج ممکن است با تغییر در نسخه فرد یا تغییر مقدار دارو این مساله را برطرف کند.
  • سایر بیماریهای روده مانند سندرم روده تحریک پذیر.

بسیاری از مردم از این مشکلات احساس خجالت می کنند و این احساس باعث می شود برای درمان اقدامی نکنند. با این حال صحبت کردن با پزشک عمومی و پزشک متخصص بسیار مهم است زیرا علل پزشکی اغلب قابل درمان است.

بی اختیاری در افراد مبتلا به دمانس

فرد مبتلا به دمانس، نسبت به فرد سالم هم سن بیشتر در معرض مشکلات بی اختیاری قرار دارد. دلایل این موضوع میتواند شامل موارد زیر باشد:

  • قادر به واکنش سریع، هنگام احساس نیاز برای استفاده از توالت نیست.
  • عدم دسترسی به موقع به توالت- به عنوان مثال به دلیل مشکلات حرکتی.
  • به دلیل اشکال در برقراری ارتباط ، نمی تواند نیاز خود را برای رفتن به دستشویی بیان کند
  • قادر به پیدا کردن ، تشخیص ویا استفاده از توالت نمی باشد- اگر کسی در محیط خود سردرگم شود، ممکن است، در مکانی نامناسب مانند سطل زباله ادرار کند چون آن را با دستشویی اشتباه گرفته است.

حتما در نظر داشته باشید:

ممکن است فرد مبتلا متوجه نشود که کسی به او علامت میدهد و میگوید از دستشویی استفاده کند.

ممکن است بی اختیاری به دلیل عدم توانایی یا فراموش کردن چگونگی استفاده از توالت مانند درآوردن لباس و یا رعایت بهداشت باشد.

ممکن است به دلیل احساس شرم اجازه ندهد دیگران او را به دستشوئی هدایت کنند و شاید درک درستی از پیشنهاد همراهی نداشته باشد.

اگر هیچ تلاشی برای یافتن دستشویی نمی کند ، می تواند به دلیل افسردگی ، نداشتن انگیزه ، اشکال در تحرک یا آشفتگی فرد مبتلا باشد.

اگر بی اختیاری اتفاق افتاد یا فرد در جای دیگری غیر از دستشویی ادرار کرد آرامش خود را حفظ کنید، واکنش تند نشان ندهید بدانید که او خیلی شرمنده می شود. بهتر استلباس های خیس و کثیف را به سرعتازمعرض دید دور کنید تا مسئله فیصله یابد.

برای بعضی از افراد، بی اختیاری وقتی پیش می آید که اختلالاتی در پیام های بین مغز و مثانه یا دفع، رخ می دهد. این ممکن است به این معنی باشد که افراد مثانه پر یا نیاز به دفع را حس نمی کنند و یا بر روی تخلیه هیچ گونه کنترلی ندارند. در هر حال، مشکلات شایع استفاده از دستشوئی و بی احتیاری در افراد مبتلا به دمانس در مرحله پیشرفته را می توان انتظار داشت .

بی اختیاری ادرار دلايل متعددي دارد که بعضي از آنها درمانپذیرند. این دلایل تفاوتی در نوع بیماری آنها از جمله بیماری آلزایمر نمی کند.

در صورت پیش آمدن بی اختیاری، اين سؤالات را از خود بپرسيد:

  • آيا فرد كاملا مثانه اش را تخليه مي كند؟ اگر این مسأله رعایت نشود ممکن است به ويژه موقعي كه مي خندد، سرفه مي كند، چيزي از زمين بلند مي كند، يا برخي كارهاي ناگهاني ديگر را انجام مي دهد چند قطره از ادرارش بريزد.
  • آيا اين مسائل در زمان خاصي از شبانه روز، مثلا در شب اتفاق مي افتد؟ ( استفاده از يك دفتر يادداشت براي چند روز به منظور ثبت ساعاتي كه اين مسئله رخ مي دهد، سودمند است. به عنوان مثال؛ ساعاتي كه فرد با موفقيت از توالت استفاده مي كند و ساعاتي كه فرد غذا مي خورد يا چيزي مي نوشد).
  • اغلب چطور ادرار مي كند؟ آيا دفع ادرار دردناك است؟‌
  • آيا بي اختياري به طور ناگهاني آغاز شده است؟ آيا آشفتگي فرد به طور ناگهاني شديد تر شده است؟
  • آيا بي اختياري گهگاه اتفاق مي افتد يا به طور متناوب؟
  • آيا فرد در يك مكان جديد زندگي مي كند؟
  • آيا او در مكان هاي نامناسبي مثل كمد ديواري يا گلدان ادرار مي كند؟ ( اين مسئله با فردي كه خود و لباسش را در هر مكاني خيس مي كند متفاوت است ).
  • آيا زماني كه فرد نمي تواند خودش را به دستشويي برساند، بي اختياري اتفاق مي افتد؟‌ آيا اين اتفاقات در راه دستشويي رخ مي دهند؟

توجه

  • هر زماني كه مشكل بي اختياري به وجود آمد، بسيار مهم است كه با پزشك مشورت كنيد. شما مي توانيد با داشتن جواب اين سؤال ها به پزشك كمك كنيد كه علت را تشخيص دهد. اگر فرد تب دارد، فورا به پزشك اطلاع دهيد.بدون بررسي همه دلايل قابل درمان، معالجه بي اختياري را رها نكنید.
  • بي اختياري ادرار ممكن است به علت عفونت هاي مزمن يا حاد مثانه، دیابت (بيماري قند) كنترل نشده، افزايش مدفوع سفت در روده، بزرگ شدن پروستات، از دست رفتن آب بدن، دارو درماني، يا بسياري مشكلات پزشكي و دارويي ديگر به وجود آمده باشد.
  • نشت كردن ادرار ( چند قطره ادرار كردن ) مي تواند در اثر ضعيف شدن ماهيچه ها و وضعيت هاي ديگري كه به طور بالقوه قابل درمان هستند، ايجاد شده باشد.
  • ممكن است به نظر رسد كه دادن مايعات كم، بي اختياري ادرار را كاهش مي دهد، اما اين مسئله مي تواند خطرناك باشد، چون بدن را به سمت ” کم آبی یا dehydration ” هدايت مي كند.
  • اولين قدم در درمان بي اختياري اين است كه مطمئن شوید فرد به اندازه كافي مايعات دريافت مي كند تا مثانه به اندازه كافي براي كار كردن تحريك شود. مقدار خيلي كم مايعات يا مقدار خيلي زياد آن، هر دو مي تواند بد باشد. اگر مطمئن نيستيد كه فرد بايد چه مقدار مايعات دريافت كند، از دكتر يا پرستارتان سؤال كنيد. اگر فرد آب بدنش از دست رفته است، پزشك يا پرستار مي تواند تشخيص دهد.
  • اگر علت اين است كه وي آرام حركت مي كند يا از واكر و عصا استفاده مي كند يا دستپاچه است و نمي تواند به موقع از دستشويي استفاده كند، مي توانيد توالت را نزديك وي بياوريد. به عنوان مثال؛ اگر براي توالت رفتن بايد به طبقه دوم برود، استفاده از يك توالت فرنگي سيار ( صندلي لگن دار ) براي طبقه همكف ممكن است مشكل را حل كند. همچنين هنگامي كه به سفر مي رويد به شما كمك خواهد كرد. مي توانيد از لباس هاي راحت استفاده كنيد تا فرد دستپاچه بتواند از آن سريع تر و بهتر استفاده كند. سعي كنيد از نوار چسبي به جاي زيپ و دكمه استفاده كنيد. آيا بيمار به راحتي مي تواند از صندلي اش بلند شود؟ اگر او در گودي صندلي فرو رفته است، امكان ندارد بتواند به موقع از آن بلند شود.
  • گاهي اوقات افراد نمي توانند دستشويي را پيدا كنند. اين مسئله اغلب در محيط هاي جديد اتفاق مي افتد. استفاده از يك علامت واضح روی در دستشویی با رنگ مشخص مي تواند كمك كند. افرادي كه در سطل هاي زباله، كمد هاي ديواري يا گلدان ها ادرار مي كنند، ممكن است قادر به پيدا كردن دستشويي نباشند يا نتوانند مكان مناسب ادرار كردن را به ياد بياورند. برخي خانواده ها معتقدند كه گذاشتن درپوش روي سطل آشغال، قفل كردن درهاي كمد ديواري و بردن فرد به دستشويي با توجه به يك جدول زماني مرتب، سودمند است.
  • از روكش هاي قابل شستشو برای صندلي استفاده نماييد. اگر صندلي يا قاليچه دوست داشتني داريد و نگران آن هستيد كه صدمه ببينند، راحت تر است كه آنها را برداريد و در جايي بگذاريد كه شخص نتواند از آن استفاده كند.
  • گاهي اوقات افراد احتياج به كمك دارند اما قادر به درخواست كمك در اين زمينه نيستند يا از در خواست كمك در اين زمينه شرمنده مي شوند. ممكن است اين افراد به هنگام رفتن به دستشويي، كلمات بچه ها را به كار ببرند، مثل جيش و … يا در صورت وجود مشكلات گفتاري از كلمات مبهم استفاده كنند. اگر مراقب متوجه نشود كه وي چه چيزي را در خواست مي كند، مي تواند منجر به بروز حوادثي شود. ياد بگيريد كه منظور فرد چيست.
  • اگر فرد در شب بي اختيار است، در صورتي كه به دلايل پزشكي به مايعات بيشتري نياز ندارد، مقدار مايعاتي را كه او بعد از شام مي نوشد محدود كنيد. ( در طول روز مطمئن شويد كه او مقدار فراواني مايعات دريافت مي كند).
  • به منظور توالت رفتن، او را يك بار در شب بيدار كنيد. گذاشتن توالت فرنگي سيار كنار تخت بيمار كه بتواند از آن استفاده كند، سودمند است. به ويژه اگر فرد مشكلات حركتي دارد. همچنين، روشن چراغ هاي در توالت و اتاق خواب بسيار كمك كننده است.
  • زمين خوردن اغلب شب ها در مسير توالت رخ مي دهد. مطمئن شويد كه به اندازه كافي نور وجود دارد و قاليچه لغزنده اي وجود ندارد تا فرد بتواند از رختخواب بيرون بيايد و مطمئن شويد كه كف دمپايي هاي بيمار نرم و ليز نباشد.
  • يك دفتر يادداشت، اطلاعاتي را كه شما براي پيشگيري از بسياري حوادث نياز داريد، فراهم مي كند. اگر زمان هايي را كه فرد معمولا ادرار مي كند بدانيد، قبل از اينكه اتفاقي رخ دهد، شما مي توانيد او را به توالت ببريد. در حقيقت، اين مسئله شما را از الگوي طبيعي دفع ادرار بيمار مطلع مي كند و شما به آن عادت مي كنيد. بسياري از خانواده ها معتقدند كه مي توانند زماني را كه فرد احتياج به توالت دارد بگويند. بيمار ممكن است بي قرار و ناآرام باشد يا شلوارش را بكشد.
  • اگر فرد سر نخي به شما نداد، به طور معمول هر 2 يا 3 ساعت او را به دستشويي ببريد. يك برنامه زماني مرتب و دائمي از بيشتر پيشامد ها جلوگيري مي كند، ناراحتي هاي پوست را كم مي كند و زندگي را براي هر دوي شما راحت تر مي سازد. با وجود اينكه درخواست از شخص براي رفتن به توالت ممكن است ناراحت كننده باشد، اين مسئله بيمار را از شرمندگي خيس كردن خود نجات مي دهد.
  • ممكن است در برخي بيماران علامت هاي غير کلامی آشكار كه به ما مي گويند، وقت ادرار كردن است يا نه، وجود داشته باشد. درآوردن شورت يا بار كردن زيپ شلوار يا نشستن در صندلي توالت مي تواند علامتي براي ” رفتن به دستشويي ” باشد. لباس هاي خشك و بودن در رختخواب يا بين مردم علامت هايي براي ” نداشتن ادرار ” هستند.
  • بعضي از افراد ممكن است هنگامي كه شما با آنها در دستشويي هستيد، از ادرار كردن خودداری كنند. يا اگر از آنها بخواهيد كه از توالت فرنگي سيار واقع در اتاق استفاده كنند ، اين كار را انجام ندهند.
  • گاهي اوقات، اگر فرد در ادرار كردن مشكل دارد، سودمند است كه به او يك ليوان آب و يك ني بدهيد و از او بخواهيد كه با دميدن حباب درست كند. به نظر مي رسد كه اين عمل به ادرار كردن فرد كمك كند. از يك پرستار بخواهيد كه به شما نشان دهد چطور به آرامي مثانه اش را فشار دهيد تا ادرار جاري شود. بعضي اوقات فرد مي خواهد كه هر چند دقيقه به دستشويي برود. اگر اين كار يك مسئله و مشكل به حساب مي آيد، از يك پزشك متخصص كليه بخواهيد كه فرد را معاينه و دلیل آن را بررسی کند.
  • عفونت دستگاه ادراري يا داروهاي مشخص مي تواند اين احساس را در فرد ايجاد كند يا از تخليه كامل مثانه اش جلوگيري كند. ( اگر مثانه اش كاملا خالي نباشد، او احساس خواهد كرد كه دوباره به ادرار كردن احتياج دارد ). اگر دلايل پزشكي را منتفي كرده ايد و مطمئن هستيد زماني كه او ادرار مي كند، مثانه اش خالي مي شود او را هر 2 يا 3 ساعت به توالت ببريد و در خلال اين مدت حواسش را منحرف كنيد.

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلد های ضروری مشخص شده اند *

ارسال نظر