راهنمای مراقبت از فرد مبتلا به بیماری آلزایمر در شرایط جنگی
جنگ و بحرانهای ناگهانی میتوانند تأثیرات شدیدی بر سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشند، بهویژه افراد مبتلا به بیماری آلزایمر که وابستگی زیادی به محیطهای آشنا دارند. تغییرات ناگهانی در شرایط اطراف ممکن است باعث سردرگمی، اضطراب شدید و کاهش کنترل رفتاری در آنها شود. این مقاله، روشهای حفظ ایمنی، آمادهسازی اضطراری، حمایت روانی و دستورالعملهای مدیریت بحران را ارائه میدهد.
1- اقدامات فوری در زمان انفجار
1-1 توجه به نشانههای هشدار
- در صورت مشاهده نور شدید یا شنیدن صدای انفجار، موج انفجار ظرف چند ثانیه بعد خواهد رسید. حفظ آرامش و واکنش سریع در لحظه، به کاهش آسیبها کمک میکند.
1-2 اقدامات محافظتی ویژه
- اگر فرد مبتلا به بیماری آلزایمر دچار محدودیت حرکتی است و نمیتواند در برابر موج انفجار به زمین بخوابد، استفاده از پتو ضخیم برای محافظت از بدن او توصیه میشود. مراقبین باید پتو را دور بیمار پیچانده و او را در محل امن، نزدیک دیوار یا ستون قرار دهند.
- باز نگه داشتن دهان (در صورت امکان) میتواند از آسیبهای پرده گوش ناشی از فشار انفجار جلوگیری کند.
2- انتخاب و ایمنسازی محیط خواب و پناهگاه
2-1 محل مناسب برای تخت بیمار
- تخت فرد مبتلا به بیماری آلزایمر باید از پنجره دور باشد تا از خطر شکستن شیشه و ورود ترکشها جلوگیری شود.
- پنجرهها باید با چسب محافظتی یا پردههای ضخیم پوشانده شوند تا از پرتاب شیشههای شکسته در هنگام انفجار جلوگیری شود.
2-2 انتخاب محل امن در خانه
- بهترین محل برای استراحت بیمار، مناطق مرکزی خانه و بدون پنجره است.
- کنجهای خانه معمولاً استحکام بیشتری دارند و در برابر لرزش و فروپاشی مقاومتر هستند.
3- اقدامات اضطراری در شرایط آتشسوزی
3-1 مدیریت آتش و دود
- در صورت وقوع آتشسوزی، برق و گاز باید بلافاصله توسط مراقب قطع شود تا از انفجارهای ثانویه جلوگیری شود.
- استفاده از راهپله و پرهیز از آسانسور توصیه میشود.
- اگر دود زیاد باشد، مراقب باید از پارچه یا دستمال خیس برای پوشاندن دهان فرد مبتلا به بیماری آلزایمر استفاده کند. استفاده از ماسک هم توصیه می شود.
3-2 روشهای جایگزین به جای غلت زدن برای خاموش کردن آتش
- اگر لباس فرد مبتلا به بیماری آلزایمر دچار حریق شد و توانایی غلت زدن نداشت، باید سریعاً پتو یا پارچه ضخیم را دور او پیچید و با فشار ملایم شعلههای آتش را خاموش کرد.
- دویدن در این شرایط خطرناک است، زیرا باعث افزایش اکسیژنرسانی به آتش و تشدید شعلهها میشود.
4- تهیه کیف اضطراری ویژه فرد مبتلا به بیماری آلزایمر
یک کیف اضطراری برای بیماران باید شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضروری، از جمله داروهای مخصوص بیماری آلزایمر
- آب و غذای سبک و مقوی
- لباس گرم و مقاوم (ترجیحاً نخی یا پشمی)
- مدارک شناسایی همراه با اطلاعات پزشکی
- چراغ قوه، باتری اضافه، رادیو کوچک برای دریافت اخبار
- ماسک، باند، مواد ضدعفونیکننده
- چاقوی کوچک، کبریت یا فندک، پاوربانک
- برچسبهای شناسایی روی لباس بیمار شامل نام و شماره تماس مراقب
5- حمایت روانی از فرد مبتلا به بیماری آلزایمر
5-1 برقراری ارتباط آرامشبخش
- حفظ تماس فیزیکی مانند گرفتن دست بیمار و صحبت آرام و اطمینانبخش میتواند به کاهش اضطراب او کمک کند.
- ارائه توضیحات ساده در مورد وضعیت میتواند ذهن بیمار را آرامتر کند.
5-2 استفاده از تکنیکهای کاهش اضطراب
- گوش دادن به موسیقی ملایم، تمرینهای تنفسی و حرکات آرامشبخش توصیه میشود.
- در صورت لزوم، مصرف داروهای آرامبخش تنها تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود تا از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
6- دستورالعملهای حمایتی برای مراقبین افراد مبتلا به آلزایمر
6-1 نحوه واکنش در مواقع اضطراری
- در هنگام انفجار، مراقبین باید ابتدا فرد مبتلا به بیماری آلزایمر را در محل امن قرار داده و سپس خود را ایمن کنند.
- استفاده از پتو یا پرده ضخیم برای محافظت از بیمار در برابر موج انفجار ضروری است.
6-2 مدیریت رفتارهای اضطرابی
- برقراری ارتباط آرام و کاهش محرکهای استرسزا در محیط بیمار اهمیت دارد.
- حفظ روال روزانه برای کاهش اضطراب و بهبود شرایط بیمار توصیه میشود.
انتقال فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به شهر دیگر
انتقال فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به شهر دیگر در شرایط جنگی تصمیمی حساس است که باید با در نظر گرفتن عوامل محیطی، وضعیت بیمار و امکانات پزشکی مقصد اتخاذ شود. در ادامه، مزایا و معایب انتقال بیمار و راهنماییهای لازم برای تصمیمگیری صحیح ارائه شده است.
مزایای انتقال بیمار به شهر امنتر
- کاهش خطرات ناشی از جنگ:
اگر منطقه فعلی بیمار در معرض حملات یا ناامنی شدید قرار دارد، انتقال به شهری امنتر میتواند از آسیبهای احتمالی جلوگیری کند. - دسترسی بهتر به خدمات پزشکی:
برخی شهرها امکانات درمانی و مراکز تخصصی بیشتری برای مراقبت از افراد مبتلا به بیماری آلزایمر دارند. - کاهش استرس مراقبین:
حضور در محیطی امنتر میتواند فشار روانی مراقبین را کاهش داده و امکان ارائه مراقبت بهتر را فراهم کند.
- کاهش خطرات ناشی از جنگ:
معایب و چالشهای انتقال بیمار
- سردرگمی و اضطراب بیمار:
تغییر محیط میتواند باعث افزایش سردرگمی، اضطراب و تشدید علائم آلزایمر شود. - مشکلات جابجایی:
انتقال بیمار به شهر دیگر نیازمند برنامهریزی دقیق، وسایل حملونقل مناسب و همراهی مراقبین است. - عدم دسترسی به پزشک معالج:
در صورت تغییر شهر، ممکن است بیمار دسترسی به پزشک معالج و پرونده پزشکی خود را از دست بدهد که میتواند روند درمان را مختل کند.
- سردرگمی و اضطراب بیمار:
نکات مهم قبل از تصمیمگیری
1-ارزیابی شرایط امنیتی و امکانات پزشکی مقصد
- بررسی کنید که شهر مقصد دارای بیمارستانها و مراکز درمانی مناسب برای بیماران آلزایمر باشد.
- اطمینان حاصل کنید که مسیر انتقال امن است و خطرات جادهای یا حملات نظامی وجود ندارد.
2- آمادهسازی بیمار برای انتقال
- قبل از سفر، بیمار را از تغییرات مطلع کنید (با توضیحات ساده و آرام)
- وسایل ضروری مانند داروها، مدارک پزشکی، لباسهای راحت و وسایل آرامبخش را همراه داشته باشید.
- از وسایل حملونقل مناسب مانند ویلچر یا کمربندهای حمایتی استفاده کنید تا بیمار در طول مسیر راحت باشد.
3- حفظ روال روزانه بیمار
- در شهر جدید، تلاش کنید روال روزانه بیمار را حفظ کنید تا از افزایش اضطراب جلوگیری شود.
- محیط جدید را با وسایل آشنا (مانند عکسهای خانوادگی یا وسایل شخصی بیمار) تنظیم کنید تا احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
راهنمای مراقبین فرد مبتلا به بیماری آلزایمر در شرایط جنگی
1- آمادگی و آموزش مراقبین
1-1 برنامهریزی برای مدیریت بحران
- آشنایی با تکنیکهای مدیریت شرایط جنگی و اضطراری به مراقبین کمک میکند تا واکنش مناسبی نشان دهند.
- برگزاری شبیهسازیهای شرایط بحران موجب آمادگی روانی مراقبین در مواجهه با فجایع ناگهانی میشود.
1-2 خودمراقبتی مراقبین
- کاهش استرس و حفظ سلامت روانی خود مراقبین بسیار مهم است.
- مشارکت در شبکههای حمایتی مراقبین میتواند تجربههای مفید و راهکارهای جدیدی برای مراقبت به آنها ارائه دهد.
نتیجهگیری
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر به دلیل حساسیت بالا به تغییرات محیطی، در شرایط جنگی نیاز به مراقبتهای ویژه، پناهگاه ایمن، حمایت روانی و روشهای کاهش اضطراب دارند. مراقبین نیز باید آمادگی، آموزش، خودمراقبتی و مدیریت بحران را در دستور کار خود قرار دهند تا بتوانند در شرایط ناگوار بهترین مراقبت را از بیماران خود داشته باشند.
تهیه کننده: سمیه برزگر کارشناس ارشد روانشناسی، مسئول بخش آموزش
فهرست منابع
- راهنمای ایمنی و مدیریت بحران سازمانهای بینالمللی
- آموزشهای تخصصی مراقبت از افراد مبتلا به بیماری آلزایمر
- کتب و مقالات علمی در زمینه مدیریت شرایط اضطراری
- راهنمای عملی بقا و پشتیبانی در شرایط جنگی توسط سازمانهای امدادی
سامانه آموزش آنلاین – مرکز آموزش الکترونیکی جمعیت هلال احمر
راهنمای تسهیلگران توانبخشی مبتنی بر جامعه در شرایط خاص منتشر شد