چگونه میتوانم از ابتلا به دمانس (اختلال شناخت و حافظه) پیشگیری کنم؟
تحقیقات، عوامل خطر بسیاری را در ارتباط با دمانس (اختلال شناخت و حافظه) شناسایی کرده است که امکان تغییر همه آنها وجود ندارد. از همه مهم تر بالا رفتن سن است که نمی توان آن را متوقف نمود. با این حال، امکان تغییر عواملی که بر روند ابتلا تاثیر می گذارند، وجود دارد.
عوامل قابل کنترل ابتلا به دمانس:
- فعالیت بدنی: فعال نگه داشتن بدن در سلامت مغز و قلب نقش مهمی دارد. تحقیقات نشان می دهد ورزش و فعالیت بدنی منظم درافراد میانسال و سالمند بر بهبود تفکر و حافظه و همچنین کاهش خطر ابتلا به دمانس نقش موثری دارد. بنابراین سعی کنید روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه، 5 بار در هفته به فعالیت بدنی مانند پیاده روی با سرعت متوسط یا سریع و یا دوچرخه سواری بپردازید. بایدآنقدر تلاش کنید تا ضربان قلب بالا برود و تعریق حاصل شود.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا در میانسالی بطور قابل توجهی احتمال ابتلا به دمانس را در سالمندی افزایش می دهد. توصیه می شود افراد بالای 40 سال بطور منظم فشار خون خود را کنترل و تحت نظر و معاینه پزشک قرار گیرند.
- دیابت: یا بیماری قند ارتباط زیادی بین دیابت نوع دو و خطر ابتلا به دمانس وجود دارد. می توانید روش هایی را دنبال کنید تا خطر ابتلا به بیماری قند را کاهش دهید مانند حفظ وزن مناسب با تغذیه سالم که دارای مقدار قند پائین باشد.
- مصرف دخانیات: کشیدن سیگار، اثرات بسیار مخربی بر روی قلب ، ریه ها و رگ های خونی به ویژه عروق مغز دارد. تحقیقات نشان می دهد احتمال دارد، افراد سیگاری 50% بیشتر از افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند به دمانس مبتلا شوند. خطر ابتلا به دمانس می تواند به طور قابل ملاحظه ای با ترک سیگار کاهش یابد. چنانچه مایل به ترک سیگار هستید به کلینیک های ترک سیگار و دخانیات یا مراکز وابسته به تامین اجتماعی و خدمات درمانی، مراجعه فرمائید.
- تغذیه: تغذیه نامناسب می تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله دمانس را افزایش دهد.تغذیه سالم و متعادل به فرد کمک میکند تا از وزن طبیعی برخوردار شود و همچنین احتمال ابتلا به بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا و ناراحتی های قلبی که هر دو از عوامل خطر ابتلا به دمانس هستند را کاهش دهد. مصرف بیشتر ماهی های چرب، میوه و سبزیجات، غلات مانند نان سبوسدار، روغن زیتون و استفاده کمتر از گوشت قرمز و شیرینی جات خطر ابتلا به دمانس را کاهش می دهد. جهت کاهش وزن و کسب برنامه تغذیه مناسب میتوانید به مراکز رژیم درمانی و درمان چاقی مراجعه نمایید.
- فعالیت های ذهنی: تحقیقات نشان می دهد افرادی که در فعالیت های “محرک مغز” مانند مطالعه، فراگیری موضوعات جدید و بازی های فکری مانند چیدن پازل شرکت می کنند در مقایسه با افرادی که به اینگونه فعالیت ها نمی پردازند، احتمال دارد کمتر به دمانس مبتلا شوند. به نظر می آید، فعالیت های ذهنی، توانایی مغز را برای مقابله و جبران آسیب های فیزیکی افزایش می دهد، یعنی فرد مبتلا به دمانسی که اغلب فعالیت ذهنی دارد، می تواند مقدار آسیب بیشتری را قبل از شناسائی علائم دمانس تحمل نماید. داشتن چند سرگرمی، یادگیری مهارت های جدید می تواند مغز شما را به چالش کشیده و فعال نگه دارد. طرح حساس انجمن آلزایمر ایران می تواند شما را در این امر یاری رساند.
- افسردگی: افراد مبتلا به افسردگی بیشتر در معرض خطر ابتلا به دمانس قرار دارند. اگر علائم افسردگی را تجربه میکنید هر چه زودتر با مراجعه به روانشناس و یا روانپزشک جهت درمان اقدام کنید.
- چاقی مفرط: چاقی خطر ابتلا به دمانس را مانند فشار خون بالا و بیماری قند افزایش میدهد. افرادی که در میانسالی چاق هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به دمانس قراردارند. تغذیه سالم و ورزش منظم از چاقی مفرط جلوگیری میکند. حتی در بعضی موارد باعث کاهش وزن نیز می شود. برای مشاوره به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
- مصرف الکل: نوشیدن روزمره الکل خطر ابتلا به انواع مختلف دمانس مانند بیماری آلزایمر و دمانس عروقی را افزایش میدهد.
- کلسترول: شواهد نشان میدهد کلسترول بالا در میانسالی خطر ابتلا به دمانس را در سالمندی افزایش میدهد. افراد بالای 40 سال بهتر است کلسترول خود را آزمایش و در وضعیت مطلوب نگهدارند. اگر میزان کلسترول خونتان بالا است حتما به پزشک مراجعه نمایید.