چکیده :
بیماری آلزایمر معمولترین علت فراموشی در سنین کهولت بوده و با گذر زمان شدت می یابد. این بیماری مسائلی را در رابطه با حافظه، تفکر و رفتار پدید می آورد. مهمترین علل و عوامل ایجاد کننده این بیماری سن و سابقه فامیلی هستند، اما تاثیر رژیم غذایی سالم، داشتن متابولیسم و قلب سالم، روابط اجتماعی فعال و نظایر آن را نمی توان نادیده گرفت. در مغز افراد مبتلا به آلزایمر جمعیتی از پلاک ها و توده ها دیده می شود. پلاک ها رسوبی از قطعات پروتئینی بنام بتا آمیلوئید هستند که در فضای بین نورون ها ساخته می شوند.
توده ها نیز فیبرهای بافته شده و بهم پیچیده از پروتئین دیگری بنام Tau هستند که در داخل سلول ها ایجاد می گردند. پلاک ها و توده ها ابتدا در مغز، مناطق مربوط به حافظه را درگیر کرده و در نهایت بخش های گوناگون مغز را فرا می گیرند. اعتقاد بر این است که شاید این ساختارها نقش اساسی در بلوکه کردن ارتباط بین نورون ها دارند. به این ترتیب پروسه هایی که سلول ها برای بقا به آنها محتاجند، گسیخته می شوند. مرگ و تلاشی سلول های عصبی می تواند مسبب علائم بیماری آلزایمر باشد.
بیماری به دو نوع دیررس و زودرس تقسیم می شوند. موتاسیون در سه ژن (PSEN1) presenilin، presenilin2(PSEN2) و پروتئین پیش ساز آمیلوئید (APP) سبب ایجاد آلزایمر فامیلی زودرس می شوند. APOE ، ACE و چندین ژن دیگر نیز در استعداد ابتلا به بیماری دیررس دخیل هستند. ACE یا Angiotensin Converting Enzyme یک اگزوپپتیداز است که وظیفه تبدیل آنژیوتنسین 1 (ده پپتیدی) به آنژیوتنسین 2 (هشت پپتیدی) را بر عهده دارد و بهمین سبب DCP1 بعبارتی “دی پپتید کربوکسی پپتیداز1” نیز نامیده می شود.
آنزیم ACE در شرایط آزمایشگاهی قادر به تجزیه پپتید آمیلوئید بتا می باشد. یکی از پلی مورفیسم های این ژن، پلی مورفیسم ACE I/D می باشد که نوعی پلی مورفیسم Insertion/Deletion بوده و در استعداد ابتلا به بیماری آلزایمر موثر است. این پلی مورفیسم دارای دو الل I و D می باشد. بر طبق یک بررسی، پلی مورفیسم قویا با سطح سرمی آنزیم ACE مرتبط است، بطوریکه الل D سبب افزایش سطح سرمی آنزیم می گردد. در اکثر جمعیت های بررسی شده الل I با وقوع بیماری آلزایمر دیررس پیوستگی دارد. در این مطالعه، وجود این پیوستگی در یک جمعیت ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد.
کلمات کلیدی: بیماری آلزایمر، پروتئین پیش ساز آمیلوئید، پلی مورفیسم ACE I/D، آنژیوتنسین